विवेकानंद सेवा मंडळातर्फे तीन दिवसीय 'राष्ट्रपूजन व्याख्यानमाला'..

नव्वदीच्या दशकात वाहन नसायचे आणि नाना चंपानेरकर यांची मोटरसायकल नानासह माझ्या हाताशी होती. आम्ही निर्भयपणे जव्हार, मोखाडा, वाडा, विक्रमगड तालुक्यात फिरत राहिलो. या निमित्ताने माझे जनजाती जीवनाचे सूक्ष्म अवलोकन झाले. नानांनी मंदिर, भजनी मंडळे, युवक कार्य उभे केले. कार्यकर्ते जोडले...

डॉ. धनंजय दातार यांच्यामुळे अनेक मराठी कुटुंबे भारतात सुखरूप दाखल..

लोकमान्य टिळक हे विद्वतेचे भांडार होते. त्यांचे लेखन वाचले, तर टिळक या तीन अक्षरांवर विद्येचा कसा प्रभाव होता हेच आपल्याला दिसून येते. टिळकांनी अवघे चार ग्रंथ लिहिले, परंतु हे चारही ग्रंथ विद्वत्तापूर्ण. लोकमान्यांची ही ग्रंथसंपदा पाहून आपल्याला नतमस्तक व्हायला होते. लोकमान्यांच्या पुण्यतिथी स्मरणार्थ त्यांनी लिहिलेल्या ग्रंथसंपदेचा आढावा घेऊया. ..

व्यायाम करताना आपण काही मूलभूत नियम पाळायचे असतात, ते म्हणजे आपला पोशाख हा व्यायामाचाच असावा. पोहायला गेलात, तर स्विमिंग कॉश्च्यूम्स आवश्यक आहेत. तिथे ट्राउझर्सवर पाण्यात उतरायचे नाही, त्याचप्रमाणे जर व्यायामशाळेत जायचे असेल, तर शॉर्ट्स / ट्राउझर्स, टी-शर्ट हा पोशाख पाहिजे. त्याचप्रमाणे इनडोअर आणि आउटडोअर व्यायामप्रकारांसाठी वेगवेगळे शूज पाहिजेत, स्वत:चा नॅपकिन / टॉवेल आणि पिण्याच्या पाण्याची बाटली पाहिजेतच. ..

मुस्लीम समुदायाची आरोग्य कर्मचाऱ्यांवर दगडफेक, पोलिसांनाही दुखापत ..

आपले वर्कआउट झाले, की आपल्याला कूलिंग डाउन करायला पाहिजे, हे आपण बघितले आहे. हे कूलिंग डाउन व्यायामप्रकार कोणते आणि त्याचे फायदे काय याबाबतची माहिती. ..

वॉर्मिंग अप आणि कूलिंग डाउन एक्झरसाइझेसची गरज लक्षात घेतल्यावर आता आपण त्यातले काही वॉर्मिंग अप एक्झरसाइझेस बघणार आहोत. ..

आंतरराष्ट्रीय दहशत चिनी धरणांची?..

सोने खरेदीपेक्षा गोल्ड बॉण्ड खरेदी करा ..

लहान शेतक-यांसाठी महात्मा फुले कृषि विद्यापीठ, राहुरीने ‘मका सोलणी यंत्र’ विकसित केले आहे. हे यंत्र लोखंडी पाइपच्या तुकड्यापासून बनविलेले असून त्याला आतून चार दातेरी पट्ट्या जोडलेल्या असतात. मक्याचे कणीस यातील पट्ट्यांवर गोल फिरवून कणसातील मक्याचे दाणे वेगळे होतात...

जोगवा ..

गेल्या लेखात आपण जनजाती क्षेत्रामधील कृषीची स्थिती, भविष्यात कृषिविकासात कोणत्या मूलभूत तत्त्वांच्या आधारे धोरण बनविले पाहिजे व आणि त्यातून किमान कोणती उद्दिष्टे साध्य झाली पाहिजेत, याचा विचार केला. पंडित दीनदयाळ उपाध्याय यांनी मांडलेल्या एकात्म मानव दर्शन या भारतीय विकास चिंतनात ही तत्त्वे आपणाला मिळू शकतात. यामध्ये परस्परावलंबन, संसाधनांचा शाश्वत वापर आणि समाजाने स्वतःच्या विकासात पुढाकार घेण्याची आवश्यकता यावर भर देण्यात आला आहे...

चला पंढरीसी जाऊ ..

ऐसे सुख कोठे आहे ..

संत नामदेव वैष्णवांची वैशिष्ट्ये, त्यांचे गुणविशेष सांगत आहेत. आपल्या डोळ्यासमोर वैष्णवांचे मूर्तिमंत चित्र त्यानी उभे केले आहे. आपल्या अंगी वैष्णवपणाचा थोडा तरी अंश परिवर्तित व्हावा, असा प्रयत्न प्रत्येकाने आपापल्या परीने करायला काय हरकत आहे?..

येणें येणें वो श्रीरंगे । नवनीत माझें भक्षिलें ..

आंधळे - पांगळे ..

येरे बा विट्ठला..

संत एकनाथ महाराज सांगत आहेत - मी जागल्या आहे. संपूर्ण गाव झोपलेला आहे. पण मी जागा आहे. ‘हुशार’ या शब्दाचा अर्थ बुद्धिमान असा आता जरी करीत असले तरी त्याचा जुन्या काळात ‘सावध’, ‘सावधान’ असाच घेतला जात असे. जुन्या काळात जागता पाहारा देणारा पाहारेकरी ‘पाहारा हुश्शार’ अशीच दुसर्‍या पाहारेकर्‍याला हाळी देत असे. ..

जुन्या काळात असा समज होता की, ज्यांचे आईवडील जिवंत आहेत त्यांनी तीर्थयात्रा करू नये. त्यामुळेच मग म्हातारपणी तीर्थयात्रेस जाण्याची प्रथा पडली होती. बर्‍याच गोष्टींचा व्यत्यासच आपण स्वीकारत असतो. त्याचा पूर्वपक्ष जणू विसरूनच गेलेलो असतो. तीर्थयात्रेला जाणे म्हणजे पापकृत्य नव्हे? पण घरी आपले आईवडील आपल्यासाठी तीर्थक्षेत्र आहेत, तीर्थरूप आहेत, त्यामुळे मग आपण काशीयात्रा करण्याची गरजच काय? आईवडिलांची सेवा केली की आपल्या जीवनाचे आपोआप सार्थक होते, हे संतांनी उच्चरवाने सांगितले आहे. ..

संतांनी विठोबाचे वर्णन केले आहे. आपली भक्ती व श्रद्धाभाव व्यक्त करण्यासाठी त्यांनी वेगवेगळ्या रूपकांचा आधार घेतला. लोकसंस्कृती जपणारे वासुदेव, भाट, पिंगळा अशी विविध रूपे संतांनी आपल्या अभंगांत आणली. या लोकसंस्कृतीतील विठोबाचा परिचय करून देत आहेत ह.भ.प. दीपक जेवणे. ..

आता पुढचा अडथळाही पार करणार? ..

सेंट ऑगस्टिन हा 'हिप्पोचा बिशप' म्हणूनही ओळखला जातो. खरे म्हणजे मध्ययुगीन कालखंडातला कट्टर ख्रिश्चन धर्मप्रसारक अशी त्यांची मुख्य ओळख आहे. इसवीसन ३५४मध्ये त्याचा जन्म झाला. ख्रिश्चन धर्माचा प्रसार हेच त्याच्या एकूणच जीवनाचे ध्येय होते. मात्र धर्मप्रसार करत असताना त्याने जे लेखन केले, ज्या नव्या गोष्टी मांडल्या, वेगळा विचार प्रस्थापित केला, त्यामुळे तो राजकीय विचारवंत आणि तत्त्वज्ञदेखील ठरला. एका अर्थाने प्राचीन आणि आधुनिक काळातील विचारवंतांमधील सेतू म्हणजे सेंट ऑगस्टिन होय. ..

आपल्याला, विशेषत: शहरांमध्ये गेली काही वर्षं पहाट म्हणजे वेगवेगळ्या रसायनांचा आणि प्रदूषण करणाऱ्या वायुंचा तीव्र वास, वाहनांचा आवाज आणि धूर असाच अनुभव झाला होता. कोरोनाच्या राष्ट्रव्यापी गृहबंदीत मात्र सध्या किमान माझी तरी पहाट सुरू होते ती दयाळ, नाचण, बुलबुल, शिंपी आणि चिमण्याचा किलबिलाट यामुळे. आमच्याकडे औदुंबर वृक्ष असल्याने आमच्याकडे पक्षी भरपूर असतात. सध्या येत असलेला अनुभव येणं गेली काही वर्षं बंद झालं होतं. पण सध्याचा, म्हणजे २४ मार्चनंतरच्या काळातील अनुभव म्हणजे अगदी माझ्या लहानपणीची आजोळची ..

लाॅकडाउनमुळे सगळेच जण घरात बंदिस्त आहेत. यानिमित्त कुटुंबातील व्यक्तींसोबत बराच वेळ घालविण्याची संधी सगळ्यांनाच मिळाली आहे. परंतु काही ज्येष्ठ नागरिक मात्र एकटेच आहेत. या काळात खरी परीक्षा या ज्येष्ठ नागरिकांचीच आहे. शारिरीक कमजोरपणा, काही व्याधी, आणि कोरोनाच्या वाढत्या प्रभावाची चिंता, भरीस भर म्हणजे अशा वेळी मदतनीसही सोबत नाही. काही ज्येष्ठ नागरिकांचा सकारात्मक विचारच या कठीण समयी त्यांना जगण्याची उमेद देत आहे. ..

दूरदृष्टी, कल्पकता आणि अंत्योदय साकारणारे - नितीन गडकरी. ..

पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी १२ मे २०२० रोजी राष्ट्राला उद्देशून केलेल्या संबोधनात आत्मनिर्भर भारताचा नारा दिला. कोरोनाच्या गर्तेतून देशाला बाहेर काढून विकासाच्या महामार्गावर नेण्यासाठी विविध क्षेत्रांसाठी मिळून सुमारे २१ लाख कोटी रुपयांच्या योजना सादर करण्यात आल्या. त्यानंतरचे पाच दिवस अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण आणि अर्थ राज्यमंत्री अनुराग सिंह ठाकूर यांनी दररोज पत्रकार परिषदा घेत विविध क्षेत्रांसाठी कोणत्या उपाययोजना करण्यात येणार आहेत याची माहिती दिली. यात संरक्षण क्षेत्रावर मोठा भर देण्यात आला होता. ..

तंदुरुस्त आयुष्यासाठी ..

या उद्योगाचा विकास हा पर्यावरणाचा नाश करत होता. एक उद्योग दुसऱ्या उद्योगाची गरज निर्माण करत होता आणि या चक्रात विज्ञानवादी माणूस अडकत जात होता. तो ह्या चक्रव्यूहात अडकला आणि फसत गेला. आता पुन्हा पर्यावरणपूरक घरे (green building) अशी कल्पना येत आहे. सात्त्विक आहार, वेगन फूड अशा संकल्पना येत आहेत. आपल्याला उद्योगाची दिशा पकडताना या गोष्टींचा विचार करावा लागेल. ..

सध्याच्या घडीला शेअर बाजारात मोठी उलथापालथ होऊ शकते. त्यामुळे प्रत्येक अल्प मुदतीच्या (short term) सौद्यांमध्ये स्टॉप लॉस ठेवणे खूप गरजेचे आहे तसेच अल्प मुदतीमध्ये सौदे करताना प्रत्येकाने आपली जोखीम क्षमता बघितली पाहिजे. जो माणूस शेअर बाजारामध्ये अल्प मुदतीसाठी सौदे करताना जोखीम, लक्ष्य आणि स्टॉप लॉस या तीन गोष्टी अंमलात आणू शकत असेल, त्यानेच अल्प मुदतीसाठी शेयर बाजारात सौदे करावेत, असं मी सुचवेन. ..

शिक्षणाचा हेतू काय असावा? या मूलभूत प्रश्नापासून आम्हाला सुरुवात करण्याची गरज आहे. पूर्वी प्राचीन काळात गुरुकुल परंपरेत शास्त्र आणि शस्त्र असे दुहेरी शिक्षण दिले जायचे. यात शास्त्र म्हणजे विज्ञान होतेच, त्याबरोबर नीती, समाज, अर्थ असे सर्व पैलू या शास्त्रप्रकारात अंतर्भूत होते. मनुष्याच्या व्यक्तिमत्त्वाचा संपूर्ण विकास हा शिक्षणाचा हेतू होता. कालांतराने पारतंत्र्याच्या काळात इंग्रंजासाठी बाबू निर्माण करण्याचा कारखाना म्हणून शिक्षण विकसित पावले. ..

चीनच्या प्रगतीतील लघुउद्योगांचे स्थान ..

शेती उद्योगाचे भवितव्य ..

१९३४मध्ये प्रदर्शित झालेला, फ्रॅंक काप्रा दिग्दर्शित 'इट हॅपन्ड वन नाइट'. हा असा पहिला चित्रपट होता, ज्याला त्या वर्षीचे सर्वोत्कृष्ट चित्रपट, दिग्दर्शक, अभिनेता, अभिनेत्री आणि पटकथा हे पाचही महत्त्वाचे अकॅडमी पुरस्कार मिळाले. हा चित्रपट म्हणजे एक हसरी, खेळती, हळुवार प्रेमकथा. ..