कलारीपयट्टूतील द्रोणाचार्य उन्नी गुरुक्कल श्री शंकरनारायण मेनन चुंडायील

विवेक मराठी    21-Mar-2022   
Total Views |
उन्नी गुरुक्कल श्री शंकरनारायण मेनन चुंडायील हे नाव आपल्यापैकी अनेकांना परिचित नाही. पण दक्षिण भारतात आणि विशेषत: केरळमध्ये हे नाव विशेष आदराने घेतले जाते आणि ‘देशातील सर्वात जुने मार्शल आर्ट कलारीपयट्टू अभ्यासक आणि संरक्षक’ म्हणून त्यांची जगन्मान्य ओळख आहे. या वर्षी विद्यमान केंद्र सरकारने केलेली पद्मश्रीसाठीची त्यांची निवड केरळमध्ये एक नवीन पंख देणारी घटना आहे. आजच्या पद्म गौरव लेखमालेत त्यांच्याबद्दल आपण जाणून घेणार आहोत.
 
पद
 
उन्नी गुरुक्कल श्री शंकरनारायण मेनन चुंडायील या नावाने प्रसिद्ध असलेले, ते मुडावंगट्टिल कुटुंबातील आहेत, ज्यांच्याकडे मलबारमधील वेट्टाथू नाडूच्या राजाच्या सैन्याचे नेतृत्व करण्याचा वारसा आहे. कलारीपयट्टू दक्षिण भारतातील एक प्राचीन मार्शल कला आहे. हा प्रकार व्यायाम आणि वैद्यकीय उपचार म्हणून योग व आयुर्वेद यावर आधारित आहे.
 
 
प्राचीन भारतीय ग्रंथात धनुर्वेदापासून कलारीपयट्टूची प्रथा उद्भवलेली आहे, असे म्हटले जाते. धनुर्वेद म्हणजे धनुर्विद्येचे विज्ञान असा त्याचा अर्थ होतो. पण सर्व पारंपरिक लढाऊ कला असलेल्या या धनुर्वेद ग्रंथामध्ये स्पष्ट सांगितले गेले आहे की, ही युद्धक्षेत्राची रणनीती नसून मार्शल आर्ट्सचे एक तंत्र आहे. हा मार्शल आर्ट्सचा प्रकार भारताच्या दक्षिणेमध्ये असलेल्या केरळ राज्यामध्ये प्रसिद्ध आहे. केरळच्या भूमीचे रक्षण करण्यासाठी बेचाळीस कलरी म्हणजेच शाळा आणि त्यामध्ये ही कला शिकवण्यासाठी बावीस मास्टर्स ठेवले होते. कलारीज ही एक अशी शाळा होती, जिथे गुरूंकडून आणि मास्टर्सकडून या मार्शल आर्ट्सचे प्रशिक्षण दिले जात होते. आज केरळ आणि तामिळनाडू या राज्यांत आणि कर्नाटकच्या जवळच्या भागामध्ये, तसेच श्रीलंकेच्या ईशान्य भागामध्ये आणि मलेशियाच्या मल्याळी समुदायात हा प्रकार शिकविला जातो आणि त्याचा सराव केला जातो.
कलारीपयट्टू ही प्राचीन युद्धभूमीसाठी डिझाइन केलेली सर्वात जुनी जिवंत मार्शल आर्ट असल्याचे मानले जाते. ‘कलारीपयट्टू’ हा शब्द ‘कलारी’ (रणांगण) आणि ‘पायट्टू’ (मार्शल आर्ट्सचे प्रशिक्षण) या दोन मल्याळी शब्दांचेे एकत्रीकरण आहे. इतर भारतीय मार्शल आर्ट्सप्रमाणेच विधी आणि तत्त्वज्ञान हे कलारीपयट्टूचे एक भाग आहेत. ही प्राचीन मार्शल आर्ट भारतीय गुरुशिष्य परंपरेत शिकविली जाते. इतर कलाप्रकारांप्रमाणे, कलारीपयट्टू प्रथम शस्त्र तंत्र शिकविण्यावर लक्ष केंद्रित करतात आणि नंतर उघडे हाताने तंत्रांचे अनुसरण केले जाते.
 
 
खरे तर हजारो वर्षांपासून भारतीय उपखंडामध्ये मार्शल आर्ट्स अस्तित्वामध्ये आहे. माणसाने प्राण्यांच्या लढाऊ शैलीचे अनुकरण करत आपले जीवन जगण्यासाठी त्याचा वापर केला होता. शस्त्र म्हणून यामध्ये पहिल्यांदा दांडीचा वापर करण्यात येत असे. त्यानंतर जेव्हा शस्त्रांचा शोध लागला, तेव्हा त्यांचा वापर करण्यात आला. पूर्वीच्या काळी लढण्यासाठी प्रशिक्षण कलारी केरळ येथे दिले जात होते, म्हणजेच येथे एक प्रकारचे प्रशिक्षण विद्यालय होते. कालांतराने कलारीमध्ये प्रशिक्षण घेण्यासाठी तिथे काही तत्त्वे नमूद केलेली गेली आहेत. या मार्शल आर्ट्स प्रकारामध्ये शरीर चपळ आणि लवचीक होईपर्यंत शरीराचे तेल मालिश करावे लागते. यामध्ये चॅटॉम (जम्पिंग), ओटॅम (धावणे), मारिचिल (सॉमरवॉल) इत्यादी गोष्टी शिकविल्या जातात. त्यानंतर खंजीर, तलवार, भाले, धनुष्य आणि बाण व इतर काही शस्त्रे वापरण्याचे धडे दिले जातात. या मार्शल आर्ट्समध्ये शस्त्रे घेऊन किंवा शस्त्रे न घेता किक मारणे, जुगारणे, शत्रूला ढकलणे हे करावे लागते. आपले रक्षण करण्यासाठी मनुष्याला ही कला शिकविली जाते. यामध्ये कधीही दुसर्‍याचे नुकसान करायचे नसते. भगवान इंद्र यांनी व्हेत्रसूर या राक्षसाचा पराभव करण्यासाठी कलारीपयट्टू या मार्शल आर्ट्स प्रकारचा उपयोग केला होता, असे म्हणतात आणि आज गेली अनेक दशके ही कला केरळ भागात जोपासली जात आहे. एका पिढीकडून दुसर्‍या पिढीकडे त्याचे हस्तांतरण सुरू आहे. उन्नी गुरुक्कल यांना त्यांच्या कुटुंबातूनच हे वारसा हक्काने प्राप्त झाले आहे आणि वयाच्या या टप्प्यावर आजही ते कार्यरत आहेत.
 
 
आज उन्नी गुरुक्कल 93व्या वर्षीही फिटनेस आणि शिस्तीसाठी परिचित आहेत. त्यांनी वयाच्या 6व्या वर्षी मार्शल आर्ट्सचा सराव करायला सुरुवात केली. सकाळी साडेपाच वाजता कलारी सेंटरला भेट देऊन सुरू होणारी त्यांची दिनचर्या त्यांनी अखंडपणे चालू ठेवली आहे. आजही प्रशिक्षण केंद्रावर ते काटेकोरपणे देखरेख करतात. रोज रात्री 10 वाजता झोपायला जात पहाटे 5ला ते केंद्रावर हजर होतात. कुटुंबातील सातव्या पिढीतील कलारी व्यवसायी म्हणून आज त्यांची ओळख आहे. त्यांची मुले आणि नातवंडे हे वारसा हक्काने मिळालेल्या वाहकांपैकी ही कला पुढे नेण्यासाठी प्रयत्नशील आहेत. जगभरात फिरून अमेरिका, यूके, फ्रान्स, बेल्जियम, श्रीलंका आणि इतर देशांमध्ये कलारी केंद्रे सुरू केली आहेत. त्यांच्या या एकमेवाद्वितीय कार्यासाठी त्यांना पद्मश्री प्रदान करण्यात आली आहे. त्यांच्या कार्याला मनापासून नमन आणि शुभेच्छा आहेत.

श्री सर्वेश फडणवीस

युवा लेखक सामाजिक ,सांस्कृतिक आणि आध्यात्मिक विषयाचे अभ्यासक,तरुण भारत नागपूर येथे २ वर्ष स्तंभ लेखन केले आहे. मुंबई तरुण भारत, महाराष्ट्र टाइम्स,पुण्यनगरी या वृत्तपत्रासाठी विविध विषयांवर लेखन सुरू असते. मध्य प्रदेश येथील इंदोर येथून एक पाक्षिक निघतं मराठी गौरवयात ही अनेक लेख प्रकाशित झाले आहेत. प्रज्ञालोक ह्या त्रैमासिकात ही लेखन सुरू आहे. आणि प्रज्ञालोक अभ्यासक मंडळात संपादकीय मंडळात सक्रिय आहे. मुंबई तरुण भारताने "कालजयी सावरकर" या नावाने सावरकर विशेषांक प्रसिद्ध केला त्यात 'सावरकर आणि युद्धशास्त्र' ह्या विषयावर लेख प्रकाशित झाला आहे. अनेक दिवाळी अंकांसाठी लेखन सुरू असते. साप्ताहिक विवेक साठी लिहितांना कायमच आनंद मिळत असतो. विवेकचा वाचक लेखकांना समृद्ध करणारा आहे.