स्वामी विवेकानंद : तरुणांचे प्रतीक

  त्यांच्या बोलण्यातून त्यांची वेदना तसेच मातृभूमीवरील प्रेम समजू शकते. "हिंदूंनो, स्वतःला संमोहनमुक्त करा, चला प्रत्येक आत्म्याला मान्यता द्या: "उठा, जागे व्हा, आणि ध्येय साध्य होईपर्यंत थांबू नका." जागे व्हा, जागे व्हा, दुर्बलतेच्या संमोहनापासून मुक्त व्हा. आत्मा अनंत, सर्वशक्तिमान आणि सर्वज्ञ आहे, म्हणूनमाणूस कमकुवत असूशकतचनाही. उभे राहा, खंबीरपणे उभे राहा, तुमच्यातील देवाचा जयजयकार करा आणि त्याला नाकारू नका! खूप निष्क्रियता, खूप कमजोरमानसिकता, खूप संमोहन हे आपल्या समाजावर ओझे बनले आहे आणि अजूनही आहे. अहो आधुनिक हिंदूंनो, पद्धत, जीवनशैली तुमच्याच पवित्र पुस्तकांमध्ये आढळते. स्वतःला शिकवा, त्याचे सर्व खरे स्वरूप शिकवा आणि झोपलेला आत्मा कसा जागृत होतो ते पहा. शक्ती, वैभव आणि चांगले सर्व काही येईल.

स्वामीजींनी जीवनाचा उद्देश अधिक सखोलपणे सांगितला.

हे आयुष्य लहान आहे, आणि जगाच्या लहरी क्षणभंगुर आहेत, परंतु जे इतरांसाठी जगतात ते एकटे राहतात; बाकीचे जिवंत पेक्षा जास्त मृत आहेत. तुमच्याकडे अमर्याद शक्ती आहे; आपण काहीही आणि सर्वकाही करू शकता. त्याच्यावर विश्वास ठेवा; तुम्ही कमजोर आहात यावर विश्वास ठेवू नका; आजकाल आपल्यापैकी बहुतेकांप्रमाणे तुम्ही अर्धे वेडे आहात यावर विश्वास ठेवू नका. कोणाच्याही मदतीशिवाय तुम्ही काहीही आणि सर्वकाही साध्य करण्यास सक्षम आहात. पूर्ण शक्तीनेउभे राहा आणि तुमच्यात असलेले देवत्व व्यक्त करा.

 

अध्यात्माच्या छोट्या रोपट्याला मदत करणाऱ्या विशिष्ट स्वरूपांच्या मर्यादेत जन्म घेणे खूप छान आहे, परंतु जर एखाद्या व्यक्तीचा या स्वरूपाच्या मर्यादेत मृत्यू झाला, तर हे दर्शवते की तोखऱ्याअर्थानेविकसितझाला नाही, आत्मा विकसित झाला नाही.

 

ही कथा स्वामीजींची मानसिक उपस्थिती आणि ज्ञानाची खोली स्पष्ट करते.

एकदा अलवर येथे दिवाण रामचंद्रजी यांच्यामार्फत महाराजांची भेट झाली. महाराजांनी संभाषणाच्या सुरुवातीलाच विचारले: "स्वामीजी, कृपया! तुम्ही एक तल्लख विद्वान आहात जे सहजपणे खूप पैसे कमवू शकतात. मग तुम्ही भीक का मागत आहात?" महाराजांबद्दल स्वामीजींना आधीच माहिती होती. त्यांनीलगेच उत्तर दिले, "अहो,महाराज! मला सांगा, तुम्ही तुमचा वेळ पाश्चिमात्य लोकांसोबत का घालवता, जंगलात शूटिंगच्या सहलीला जाता आणि राज्याप्रतीच्या तुमच्या जबाबदाऱ्यांकडे दुर्लक्ष का करता?" एका संन्यासीच्या तोंडून कटू सत्य ऐकून महाराज थक्क झाले. "मला खात्री नाही की मी ते का करतो, परंतु मला हे करण्यात आनंद वाटतो." प्रतिसाद द्रुत होता: "ठीक आहे, त्याच कारणांसाठी मी पणफकीरम्हणून फिरतो."

 

 

त्यांचा पुढचा प्रश्न मूर्तीपूजेबद्दल होता "स्वामीजी, माझा मूर्तीपूजेवर अजिबात विश्वास नाही". त्याच खोलीत भिंतीवर महाराजांचे एक चित्र टांगले होते. स्वामीजींनी ते भिंतीवरून काढले आणि कोणाचे चित्र आहे ते विचारले. दिवाणजींनी उत्तर दिले की ते आमच्या महाराजांसारखेच आहे. "या चित्रावर थुंक," स्वामीजी दिवाणांना म्हणाले. सगळेच थक्क झाले. स्वामीजी पुन्हा एकदा म्हणाले, "गंभीरपणे." "तो फक्त कागदाचा तुकडा आहे." चित्रात महाराजांचे चित्रण नाही. "त्याच्यावर थुंक," मी म्हणतो. "हे आमच्या महाराजांचे चित्र आहे," दिवाण घाबरून म्हणाला. मी त्याच्यावर थुंकावे असे तुला वाटते का? हे भगवान!!" स्वामीजी महाराजांकडे वळून म्हणाले, "तुम्ही चित्रात नसाल, पण तुमचे सेवक तुम्हाला त्यात पाहतात." त्याच्यावर थुंकणे म्हणजे तुमच्यावर थुंकण्यासारखे आहे. मूर्तीची पूजा करणाऱ्यांचीहीचस्थिती आहे. मूर्ती त्यांना देवावर लक्ष केंद्रित करण्यास मदत करतात. ते मूर्तीची पूजा करत नाहीत, परंतु त्यात देव पाहतात. मी कधीही हिंदू पूजा फक्त एका दगडाशी संबंधित पाहिली नाही, किंवा मी कधीही आस्तिकांनाअसे म्हणताना ऐकले नाही, "अरे दगड! "माझं तुझ्यावर प्रेम आहे! धातू, धातू!" कृपया माझ्यावर दया करा." "तुम्हीमाझे डोळे उघडले आहेत," महाराज हात जोडून म्हणाले.

राष्ट्रहितासाठी स्वामीजींनी आपल्या शिष्यांना प्रेरणा आणि विकासमंत्रकसा दिला.

 

"या देशाला शूर लोकांची गरज आहे. परिणामी शूर व्हा. माणूस एकदाच मरतो. माझ्या शिष्यांनी घाबरू नये. तुमच्या सर्व क्षमता तुमच्यातच दडलेल्या आहेत. तुमच्यात लपलेल्या सामर्थ्याचा पर्दाफाश करा. आजच्या देशाला शूरयुवकांचीगरजआहे, चैतन्य आणि सामर्थ्य हवे आहे."

 

स्वामी विवेकानंदांनी या देशात युवाशक्ती प्रज्वलित केली आणि त्या शक्तीचा वापर करून देशाला परकीयांच्या बंधनातून मुक्त करण्यासाठीताकदझोकली. त्यांच्या शब्दात भारत मातेत तरुणांना प्रेरणा देण्याची आणि जगद्गुरू बनण्यासाठी राष्ट्रसेवा करण्याची प्रेरणा देण्याची ताकद आहे. समर्थ भारत पर्व मध्ये जेव्हा तुम्ही रोज वंदे मातरम म्हणता तेव्हा आपण आपल्या कार्यक्रमातून, युवा प्रेरक शिबिरे, प्रदर्शने, कार्यकर्ता प्रशिक्षण शिबिरे, लोकांसाठी सार्वजनिक कार्यक्रम याद्वारे क्रांतिकारी विचार, एखादे गाणे, एखादे स्वप्न इतरांना सांगावे. सामान्य लोकांसाठी, विशेषत: तरुणांना प्रेरणा देण्यासाठी वेळ आणि शक्ती.

तो तूच आहेस.

तू स्वतःच आहेस, विश्वाचा सर्वशक्तिमान देव आहेस. म्हणा, "मी पूर्ण अस्तित्व आहे, पूर्ण आनंद आहे, पूर्ण ज्ञान आहे, मी तो आहे," आणि सिंहाप्रमाणे तुझी साखळी तोडून तू कायमचा मुक्त होशील. तुम्हाला काय घाबरवते, काय थांबवते? अज्ञान आणि गोंधळाशिवाय काहीही तुम्हाला बांधू शकत नाही. धन्य तूं सदा शुद्ध ।

प्राणी आणि मानव आपण आपल्या इंद्रियांनी बांधलेले असतो; ते आम्हाला सतत फसवतात आणि मूर्ख बनवतात. मनुष्य आणि प्राणी यांच्यात काय फरक आहे? "अन्न आणि झोप, प्रजातींचे पुनरुत्पादन आणि भीती या सर्व गोष्टी प्राण्यांमध्ये साम्य आहेत. यात एक फरक आहे: मनुष्यामध्ये या सर्वांवर नियंत्रण ठेवण्याची क्षमता आहे आणि देवकिंवास्वामी बनण्याचीताकदआहे. प्राणी तसे करण्यास असमर्थ आहेत."

स्वामीजींच्या दृष्टीने गौरवशाली कायाकल्प भारत

मी भविष्याकडे पाहत नाही आणि मला नको आहे. परंतु एक दृष्टी जीवनासारखीच स्पष्ट आहे: प्राचीन माता पुन्हा एकदा जागृत झाली आहे, तिच्या सिंहासनावर विराजमान झाली आहे, तेजस्वीआणि पूर्वीपेक्षा अधिक वैभवशाली आहे. जगभरात शांतता आणि आशीर्वादाच्या आवाजाने त्याची स्तुती करा.

आपल्या राष्ट्राला "विश्वगुरु" बनवण्यासाठी स्वामीजींच्या ज्ञानाचेपालन करण्याची आणि सनातन धर्मातील जे काही चांगले आहे ते समाजात लागू करण्याची हीच वेळ आहे.

@ पंकज जयस्वाल