इंटरनॅशनल सेंटर फॉर कल्चरल स्टडीज ह्या संस्थेने ‘एक प्राचीन जीवित संस्कृती’ ह्या विषयावर चार दिवसीय आंतरराष्ट्रीय परिषद भरवली होती, ज्यात 33 वेगवेगळ्या देशांमधून वेगवेगळ्या पुरातन संस्कृतींचं प्रतिनिधित्व करणारे लोक आले होते. ..

नृसिंह किंवा नरसिंह म्हणजे श्रीविष्णूच्या दहा अवतारांपैकी चौथा अवतार. श्रीराम आणि श्रीकृष्ण ह्या विष्णूंच्या दोन सर्वाधिक लोकप्रिय अवतारांनंतर क्रमांक लागतो तो नृसिंहाचा. भारतभर आणि भारताबाहेरही नृसिंहाची अनेक प्रसिद्ध मंदिरे आहेत. भगवान नरसिंह ..

त्रिमूर्तींमधल्या शिव आणि विष्णू ह्या देवतांच्या मंदिरांची संख्या पाहता सृष्टिकर्त्या ब्रह्मदेवाची मंदिरे संख्येने पुष्कळ कमी आणि दुर्मीळ आहेत. राजस्थानमध्ये पुष्कर येथील ब्रह्मदेवाचे मंदिर, तामिळनाडूमध्ये कुंभकोणममध्ये स्थित ब्रह्मा मंदिरापासून ..

आजकाल पर्यटन क्षेत्रात सगळीकडे शाश्वत पर्यटन (सस्टेनेबल टूरिझम) ह्या संकल्पनेची चलती आहे. पर्यटन स्थळाच्या नैसर्गिक, सांस्कृतिक आणि आर्थिक स्थितीवर पर्यटनाचा कमीत कमी वाईट परिणाम झाला पाहिजे. स्थानिक लोकांच्या जीवनशैलीचा, त्यांच्या सांस्कृतिक मूल्यांचा, ..

संमेलनामध्ये स्वामी विश्वेश तीर्थांनी हिंदू एकतेसाठी 'हिन्दव: सोदरा: सर्वे, न हिंदू पतितो भवेत' हा मंत्र दिला. सर्व हिंदू एकमेकांचे बंधू आहेत आणि कुणाही हिंदूला दैन्य भोगावे लागू नये हा त्या मागचा विचार होता. ह्याच अधिवेशनामध्ये 15,000 प्रतिनिधींच्या ..

म्हटले तर कालानुरूप बदलत गेलेले, म्हटले तर परंपरेशी नाळ जोडून असणारे, पण ह्या ना त्या स्वरूपात भारतात हजारो वर्षे सातत्याने वापरात राहिलेले, चिरतरुण असे वस्त्र म्हणजेच साडी. आजही देशातल्या निमशहरी आणि ग्रामीण भागात बहुसंख्य स्त्रिया साडीच नेसतात. ..

 केदार मंडल ह्या क्षुद्र माणसाने देवी दुर्गेला उद्देशून अपशब्द वापरले, म्हणून देवीची महती कमी होत नाही; पण जाणूनबुजून सर्वसामान्य हिंदूंच्या भावना दुखावण्याचा हक्क ह्या देशात कुणालाच नाही. अगदी अभिव्यक्तिस्वातंत्र्याचा हक्क सर्व नागरिकांना ..

अशी वेंधळयासारखी बघतेस काय बने? अर्थ कळला नाही का? अगं, जे सरकार धड जनतेचेही नसते आणि सदस्यांचेही नसते, फक्त एकाच माणसाचे असते, ते सरकार म्हणजे 'आपचे' सरकार.ये अशी इकडे माझ्या मागून, तिकडून जरा सांभाळूनच ये हो. काळोख आहे तिथे. काय म्हणालीस? तो ढगळ ..

गुरमेहेर कौर हिच्याबद्दल असलेल्या सहानुभूतीचा भरपूर गैरफायदा वृत्तवाहिन्यांतल्या आणि प्रसारमाध्यमांमधल्या 'पुरोगामी विचारवंत' माफियाने घेतला नसता, तरच नवल! केंद्र सरकारला बदनाम करण्यासाठी कारणे शोधणाऱ्या ह्या वर्गाला गुरमेहेर कौर हे एक नवीन प्यादे ..

दुखऱ्या कमरेने खाली वाकून दुर्गाबाय त्या सगळया जिनसा उचलताना वरच तिला नेमका तो फूलपाखरांचा कोल्च सापडला आणि तिला एकदम चैत्राली आठवली. तिच्या सगळयात धाकटया पुतण्याची मुलगी. आता अमेरिकेत राहाणारी. वीस वर्षांपूर्वी कधीतरी एकदा उन्हाळयाच्या सुट्टीत ..

22 तारखेचा प्राणप्रतिष्ठेचा सोहळा तर काय वर्णावा? सर्व संतांची मांदियाळी त्या समयी अयोध्येत अवतरली होती. प्रत्यक्ष मंदिराचे पहिले दर्शन जेव्हा घडले, तेव्हा माझ्यासकट सर्वांचेच डोळे भरून आले. फोटोत दिसते त्यापेक्षा मंदिर कितीतरी भव्य आहे आणि रामरायाची ..

ज्या काळी स्त्रियांनी शिक्षण घेणे हेच दुरापास्त होते, त्या काळी सातासमुद्रापलीकडे जाऊन कोणत्याही भारतीय स्त्रीने न घेतलेले वैद्यकीय शिक्षण घेण्याचे धाडस करणार्‍या आनंदीबाई. त्यांचे स्वतंत्र व्यक्तिमत्त्व, जिज्ञासू वृत्ती, धैर्यशीलता वाखाणण्याजोगी ..

भारतातील पहिलं राष्ट्रीय उद्यान असलेले उत्तराखंडमधील जिम कॉर्बेट अभयारण्य हे वन्य प्रेमींसाठी आणि पर्यटकांसाठी नेहमीच पर्वणी असते. जिम कॉर्बेटला दिलेल्या भेटीत येथील निसर्गाशी जुळणारं नातं, मानवी भावनांना साद घालणारं वन्य जीवन, येथील विश्रामगृहांतील ..

शिवाच्या नटराज स्वरूपात विज्ञान, तत्त्वज्ञान, धर्म व कला यांचा सुरेख संगम आहे. भाविक हिंदूंचा असा विश्वास आहे की जेथे श्री नटराजांचे हे नृत्य चालते, ती जागा हा विश्व तोलणारा बिंदू आहे. ‘पिंडी ते ब्रह्मांडी’ या न्यायाने आपल्या सर्वांच्याच हृदयात ..

 वीकडून संथ वाहत येणारा यमुनेचा विस्तीर्ण काळसर, शांत प्रवाह आणि उजवीकडून आपले जेडच्या रंगाचे पाणी मोठया डौलात मिरवत वेगात येणारी गंगा. यमुना काळीसावळी, तिच्या लाडक्या कृष्णसख्याच्या रंगात बुडून गेलेली. आपल्याच विचारात गढलेली शालीन प्रौढा. ..

 हिरापूरच्या ह्या योगिनी मंदिराची कीर्ती मी बऱ्याच वर्षांपासून ऐकून होते. एकतर भारतामध्ये चौसष्ट योगिनी मंदिरे खूप कमी आढळतात. मध्य प्रदेशमध्ये खजुराहो आणि जबलपूर येथली योगिनी मंदिरे आणि ओडिशामधली हिरापूर आणि बोलांगीरजवळच्या राणीपूर येथे अशी ..

  होऊच नयेत असे कोणीच म्हणणार नाही. एकविसाव्या शतकात आपला जोडीदार स्वत: निवडायचा हक्क सगळयांनाच आहे. माझ्या तीन हिंदू मैत्रिणींनी स्पेशल मॅरेज ऍक्टखाली मुसलमान पुरुषांशी लग्ने केलेली आहेत. तिघींनीही त्यांचा धर्म बदललेला नाही. त्यांची मुलेही ..

  चिकन तंदुरी - बुध्दिबळ - ठिकऱ्यानुकतीच पाकिस्तानमधल्या सिंध प्रांतात असलेल्या मोहेंजोदारो येथे सिंधू-सरस्वती संस्कृतीवर एक तीन दिवसांची आंतरराष्ट्रीय परिषद झाली. सिंध प्रांताच्या संस्कृती, कला आणि पुरातत्त्व विभागाने आयोजित केलेल्या ..

भोजपूरच्या मंदिरात जाऊन त्या भव्य शिवलिंगाचं दर्शन घेणं हा खरोखरच एक चित्तथरारक अनुभव आहे. भोजपूरच्या गावातच राहणाऱ्या एका वृध्द गृहस्थांनी माझे गाईड होण्याची तयारी दर्शवली. त्यांना बरोबर घेऊन मी मंदिर बघत होते. तशा मंदिरावर बाहेरच्या बाजूला फारच ..

गोव्यात गणेश चतुर्थीला 'चवथ' म्हणतात. गोव्याचा गणेशोत्सव सार्वजनिक नसतो, तर कोकणातल्यासारखा घरगुती जिव्हाळयाचा असतो. प्रत्येक कुटुंबात एकच गणपती बसतो, तोही त्या त्या कुटुंबाच्या मूळ गावातल्या पिढीजात घरात. गणेश चतुर्थीच्या त्या तीन दिवसांत मग एरवी ..